Koude interventies

Zoals je hebt kunnen lezen in ons boek, lopen wij in onze moderne tijd nog steeds rond met een lichaam wat optimaal geëvolueerd is aan de omstandigheden uit het Paleo tijdperk. Wisselende temperaturen, geen centrale verwarming of warm water uit de boiler, snijdende wind, we waren overgeleverd aan de elementen. Maar daarbij geen slachtoffers van die omstandigheden. De natuur heeft ons namelijk uitgerust met een prachtig energieregulatie systeem rondom de temperatuurhuishouding. Deze functie noemen we de thermogenese. Je kunt je gezondheid een stevige boost geven door deze thermogenese weer 'aan' te zetten.  Oftewel: energie produceren om ons lichaam op temperatuur te houden. Dit kun je doen middels zogenaamde koude interventies. We hebben zes protocollen voor je op een rij gezet. Probeer eens uit welke het beste bij jou past. En, daag jezelf vooral uit om die interventie te doen die een beetje buiten je comfortzone ligt. Je lichaam leert hiermee beter om vet als brandstof in te zetten en als bijvangst krijg je een aantal positieve gezondheidseffecten: een beter werkend stresssysteem, een hogere immuniteit en dus gewichtsverlies. 

Zes protocollen thermogenese

Protocol 1 Face dunking and wrist dipping
Oftewel in goed Nederlands: je gezicht en polsen in (ijs)koud water dompelen. Hoe gaat dit in zijn werk? Vul de wastafel of een teil met ijskoud water. Begin met koud water uit de kraan. Gaat het protocol je steeds beter af, voeg dan ijsblokjes toe. Doe dit ’s ochtends voor het ontbijt of anders na je avondeten. 

Hou in het begin een stopwatch erbij om je vorderingen te meten. Druk de stopwatch in en stop je gezicht onder water in de teil of wasbak. Kijk hoe lang je dit vol kunt houden. Na je gezicht stop je beide handen onder in het koude water. Wissel gezicht en handen een aantal malen af. Je zult merken dat je hier een enorme energieboost van krijgt. In het begin voelen je gezicht en handen koud aan. Na een tijdje, en dat proces gaat steeds sneller, zul je merken dat je gezicht en handen aangenaam warm gaan aanvoelen. Dit komt onder andere door het openen van bloedvatennetwerken in de huid. De brandstof die hiervoor wordt gebruikt, is uiteindelijk afkomstig uit je vethuishouding. 

Protocol 2 Koude (na)douche
Leer jezelf aan om regelmatig koud (na) te douchen. Dit hoef je niet in 1 keer te leren. Begin met stap voor stap de temperatuur naar beneden te brengen als je onder de douche staat. Belangrijk hierbij is dat je goed en rustig blijft ademen vanuit je buik. Bouw dit uit naar steeds kouder instappen en de koude langer volhouden. Het beste moment is ook hier de start van de dag. Je kunt het jezelf ook aanleren na het sporten. 

Protocol 3 IJswater drinken 
Vul een groot glas water met ruim ijsblokjes erbij. De inname van rond de halve liter blijkt het meest optimaal te zijn. Drink dit geleidelijk aan op. Langs en rondom de luchtpijp en slokdarm ligt veel bruin vet. Dit zet weer de thermokachel aan. Soms kan dit wat minder aangename reacties geven vanuit de maag en de beruchte 'brain freeze'. Neem dan even wat meer tijd en verlaag het tempo waarin je drinkt.   

Protocol 4 Coldpack nek, de ijssjaal 
Aan de achterzijde van de nek ligt, bij sommige mensen duidelijk zichtbaar, een bult die veel bruin vet bevat. Deze bult blijkt een nauwe relatie te hebben met onze cortisol huishouding. Artsen noemden dit vroeger ook wel 'de weduwe bult'. Vrouwen die door het verlies van hun partner in een penibele situatie terecht kwamen met een hoge concentratie stresshormonen tot gevolg, ontwikkelden vaak een dergelijke bult aan de achterzijde van hun nek. Maar hier liggen ook veel sensoren die een rol spelen in de activering van onze bruin vet kachel. Door deze plek rond de 20 minuten te koelen krijgt de vetverbranding een aardige boost. Leg een coldpack in de vriezer, haal deze eruit en wikkel hem in een dunne theedoek. Zo maak je jouw eigen ijssjaal.  Leg de sjaal rondom je nek met het coldpack aan de achterkant op de bult. Ondertussen kun je gewoon tv kijken of wat computerwerk doen. Langzaam zul je merken dat je lijf heel koud gaat worden. Let wel op dat je huid niet gaat bevriezen. Verwijder je ijssjaal na 20 minuten en doe dan wat oefeningen om weer warm te worden. 

Protocol 5  Zwemmen of onderdompelen in koud water
Dit kun je in je eigen bad doen, maar ook in open zwemwater in de buurt. Denk wel om je eigen veiligheid en bouw ook dit verantwoord op. Je kunt beginnen met de voeten en onderbenen en stap voor stap opbouwen. Een andere manier is om regelmatig te zwemmen in open water. Als je hiermee in de zomer begint groei je qua temperatuur geleidelijk mee naar beneden met het vorderen van het seizoen. Je kunt dit uitbouwen tot maximaal twintig minuten. Nogmaals bouw dit verantwoord op en denk altijd om je eigen veiligheid. Als je gaat zwemmen zorg er dan voor dat je altijd in water zwemt waarin je goed kunt staan. 

Protocol 6 Lokale koeling op je ‘probleemplekken’
Recent onderzoek laat zien dat lokaal koelen op plaatsen met veel wit vet, (denk aan je buik, dijen, billen, achterkant van je armen) dit witte vet transformeert naar bruin vet. Onderzoek liet zien dat 30 minuten koelen afdoende is en het proces in gang zet. Je kunt hiervoor weer je ijssjaal gebruiken. Je kunt nu ook meerdere ijssjaals inzetten. Let weer op dat je huid niet gaat bevriezen en na afloop warmte produceren door lekker te gaan bewegen.

TIPS bij koelen

  • Bij elk cooling protocol: reguleer je ademhaling! Adem langer uit en ontspan.
  • Denk ook eens aan je mindset. Accepteer wat er gebeurt. Het is maar koude. Je zult er niet aan overlijden.
  • Draag eens wat minder kleding bij buitensport. Bouw dit op, pas in de winter wel op voor onderkoeling.
  • Zet eens een dag de thermostaat in huis 2 graden lager, scheelt ook aardig in de stookkosten.
  • Bij gebruik van ijssjaals er goed opletten dat er geen bevriezingsverschijnselen aan de huid kunnen optreden. Altijd een theedoek of dunne handdoek tussen de huid en de coldpack plaatsen.
  • Bij zwemmen in open water dit geleidelijk aan opbouwen en altijd zorgen voor vaste bodem onder je voeten.
Lees meer